İtləri evdə tualetə necə öyrətmək olar?

İtlər haqqında bloqlar

İti Evdə Tualetə Öyrətmək

1. NİYƏ İT EVDƏ TUALETƏ GEDİR?

İtlər tualet ehtiyaclarını instinktiv şəkildə müəyyən zamanlarda və müəyyən yerlərdə yerinə yetirirlər. Lakin aşağıdakı səbəblər öyrədilmədikdə qarışıqlıq yarada bilər:

Yaşı balacadır (bala itlər sidik kisəsini tam kontrol edə bilmir)
Evə yeni gəlib, hələ adaptasiya olmayıb
Əvvəlki sahibi öyrətməyib
Qoxu qalıbsa, eyni yerə tualet edir
Diqqət çəkmək və ya stress səbəbilə

2. NECƏ BAŞLAMALI?

Əvvəlcə məqsəd və istiqamət seçin:

Ev daxilində sabit tualet zonası qurmaq (pad, qəzet, torf qutusu)
Çöldə tualetə öyrətmək (məsələn, binanın qarşısı, həyət və s.)

3. ADDIM-ADDIM TƏLİM PROSESİ

1. Daimi tualet zonası təyin edin

Mətbəx, hamam kənarı və ya otağın bir küncü ola bilər.
Oraya pad, qəzet, ya da təmizlənməsi asan material qoyun.
Əlavə olaraq tualet iyini cəlb edən xüsusi spreylərdən istifadə edə bilərsiniz.

2. Rutin və vaxt cədvəli yaradın

Əməliyyat	Tualet vaxtı
Oyanandan sonra	Dərhal pad üzərinə aparın
Yeməkdən 15-30 dəqiqə sonra	Həmişə tualetə aparın
Oyun və hərəkətdən sonra	Tualet üçün fürsət verin
Yatmazdan əvvəl	Son dəfə tualetə çıxarın
Gündəlik 2-3 saatdan bir	Xüsusilə balalar üçün mütləqdir

3. Müsbət gücləndirmə – MÜKAFAT

Doğru yerə etdikdə:
- Tərifləyin: “Aferin, çiş etdin!” kimi.
- Balaca loxma və ya oyuncaqla mükafat verin.
Bu şəkildə beyni “doğru yer = xoşbəxtlik” olaraq kodlayır.

4. Səhvlərə necə reaksiya verməli?

Cəza və bağırmaq olmaz.
Yalnız TUTDUĞUNUZ ANDA (baş verir) “Yox!” deyin və sakitcə pad üzərinə yönləndirin.
Təkrar olmaması üçün səhv edilən yeri ferment əsaslı spreylə təmizləyin (yoxsa eyni qoxunu alıb ora yenidən edəcək).

4. BALA İTLƏR ÜÇÜN ƏLAVƏ TÖVSİYƏLƏR

Sidik kisələri zəifdir: tez-tez ehtiyac duyurlar (gündə 8-12 dəfə).
Qapalı sahədə saxlamaq faydalıdır (pen, bağlanmış otaq).
Qoxulu pad istifadə edin – bala üçün daha cazibəlidir.
Pedin üstünə bir damcı sidik damızdırmaq, onun oranı tanımasına kömək edər.

5. YETKİN İTLƏRƏ TUALET ÖYRƏTMƏ

Yetkin itlər, xüsusən əvvəllər çöldə tualet edənlər üçün pad üzərində tualet öyrətmək daha çətin ola bilər, amma doğru üsulla mümkündür:

Pad və ya tualet zonasına qoxu spreyi vurun.
Onu hər dəfə oraya aparıb “çiş” əmri verin.
İtaətkarlığı yüksəkdirsə, daha tez öyrənəcək.
İlk mərhələdə qapalı sahədə saxlayıb, tualet edəndən sonra evdə sərbəst buraxmaq faydalıdır.

6. ƏN ÇOX EDİLƏN SƏHVLƏR VƏ NƏTİCƏLƏRİ

Səhv	Nəticə
Cəza ilə öyrətmək	Qorxu və stres, daha çox səhv davranış
Pad yerini tez-tez dəyişmək	İt qarışdıracaq, hara edəcəyini bilməyəcək
Qoxunu düzgün təmizləməmək	İt eyni yerə yenə edəcək
Gözləmək (çox gec aparmaq)	Sidiyini saxlamayıb səhv yerə edəcək
Nizamlı rutinin olmaması	Davamlılıq pozular, öyrənmə çətinləşər

7. QOXUNUN TƏMİZLƏNMƏSİ

Sirke + karbonat qarışığı qoxunu neytrallaşdırır.
Ev heyvanları üçün uyğun təmizləyicilər (ferment əsaslı) istifadə olunmalıdır.
Xlor və güclü kimyəvi maddələrdən çəkinin (itlərə zərər verə bilər).

8. DAVAMLI TƏLİM VƏ PSİXOLOJİ YANAŞMA

İtlər rutini sevir – hər gün eyni vaxtda, eyni üslubda tualetə aparmaq nəticə verir.
Ətrafın sakit və rahat olması mühümdür.
Tualet öyrənmək həm də bağlılıq və etibar formalaşdırır.

9. XÜLASƏ

Məqam	Qısa izah
Tualet bölgəsi	Sabit, rahat, qoxulu pad
Tualet vaxtı	Yeməkdən və oyundan sonra
Nəzarət	Xüsusilə balalarda ilk həftələrdə vacibdir
Mükafat	Hər uğurlu davranışdan sonra
Cəza	YOX – nəticə vermir
Təmizlik	Qoxusuzlaşdırıcı ilə mütləq