İtlər niyə hər şeyi iyləyir?
27.07.2025

İtlər niyə hər şeyi iyləyir?

 İtlər Niyə Hər Şeyi İyləyir? 


1. İTLƏRİN İY DUYĞUSUNUN ANATOMİYASI 

  1. Burun Strukturu və Qoxu Reseptorları

  • İtlərin burun daxili quruluşu çox mürəkkəbdir və qoxu molekullarını tutmaq üçün xüsusi hüceyrələrdən ibarətdir.

  • İtlərin burunlarında təxminən 220 milyon - 300 milyon qoxu reseptoru var (insanlarda isə 5 milyon civarında).

  • Bu çox sayda reseptor sayəsində itlər qoxuları çox incə detallarla ayırd edə bilir.

  • İtlərin burun boşluğu xüsusi bir anatomiyaya malikdir ki, bu da qoxunun ayrı-ayrı molekullarını eyni anda qəbul etməyə imkan verir.

  2. Beyində Qoxu Mərkəzi

  • İtlərin beynində qoxu mərkəzi (olfaktori lob) insanlara nisbətən təxminən 40 dəfə böyükdür.

  • Bu, qoxulara daha çox diqqət ayırmaq və onları dəqiq analiz etmək qabiliyyətini artırır.


2. İTLƏRİN İY DUYĞUSUNUN FUNKSİYALARI

  1. Ətraf Mühitlə Ünsiyyət

  • İtlər ətrafdakı bütün obyektlərin, canlıların və insanların qoxusunu toplayaraq onları "oxuyur".

  • Bu, insanın gördüyü və eşitdiyi kimi, onların dünyanı qavrayışıdır.

  2. Sosial Ünsiyyət və Feromonlar

  • İtlər feromonlar vasitəsilə bir-biri ilə ünsiyyət qururlar.

  • Feromonlar xüsusi kimyəvi maddələrdir, onları digər heyvanlar buraxır və digər itlər bu qoxunu hiss edərək müxtəlif mesajlar alır.

  • İtlər digər itin cinsiyyəti, sağlamlıq vəziyyəti, həyəcanı, hamiləliyi və ya əhvalını bu feromonlardan anlaya bilir.

  3. Ərazi İdarəsi və İşarələmə

  • İtlər ərazilərini sidik və feromonları vasitəsilə işarələyir.

  • Bu əraziləri iyləyərək başqa itlərin və ya heyvanların orada olub-olmadığını və kim olduğunu müəyyən edir.

  4. Qida Axtarışı və Təhlükələrin Seçilməsi

  • İtlər qidanın keyfiyyətini, zəhərli və ya təhlükəli olub-olmadığını qoxu ilə yoxlayır.

  • Yeni və yad qoxulara qarşı ehtiyatlılıqla yanaşırlar, bu da onları təhlükələrdən qoruyur.


3. İTLƏRİN İY DÜNYASININ DİGƏR XÜSUSİYYƏTLƏRİ

  1. Qoxu Təbəqələrinin Ayrılması

  • İtlərin burun daxilindəki xüsusi hüceyrələr qoxuları ayrı-ayrı qatlara ayırır.

  • Beləliklə, it bir anda birdən çox qoxunu analiz edə bilir.

  2. Burun Nəfəslərinin Ayrılması

  • İtlər burunlarını ayrı-ayrı kanallardan havanı götürür, bir tərəfdən qoxu analiz edilir, digər tərəfdən nəfəs çıxarılır.

  • Bu xüsusiyyət qoxuların daha təmiz qəbuluna kömək edir.


4. İTLƏRİN İY DUYĞUSU VƏ İNSANLARIN DÜNYANI QAVRAMASI

  • İnsan üçün əsas duyğu görmə və eşitmədirsə, itlər üçün əsas duyğu qoxudur.

  • İtlərin dünyanı iyləyərək qavraması insanın gördüyü kimi canlı və zəngin informasiya ilə doludur.


5. İTLƏRİN QOXU İLƏ ÖYRƏNMƏSİ VƏ TƏLİMİ

  1. İt Təlimində Qoxu İstifadəsi

  • İtlər qoxu ilə yönləndirilərək müxtəlif tapşırıqları öyrənir: itkin insanları tapmaq, narkotik maddələri aşkarlamaq, partlayıcıları müəyyən etmək və s.

  • Bu qabiliyyət onların peşəkar işlərdə istifadə edilməsinin əsas səbəbidir.

  2. Qoxu Oyunları və Məşqləri

  • İtlərə qoxu tapma oyunları oynatmaq onların zəka inkişafına və emosional sağlamlığına müsbət təsir edir.

  • Gizli yeməklərin tapılması, fərqli qoxuların ayırd edilməsi kimi tapşırıqlar tövsiyə olunur.


6. İTLƏRİN HƏR ŞEYİ İYLƏMƏYİNİN DAVRANIŞAL ƏSASLARI

  1. Təbiətdən Gələn Instinkt

  • Vəhşi əcdadlarından gələn davranışdır, təbii olaraq hər şeyi iyləməklə ətrafdakı təhlükələri və imkanları qiymətləndirirlər.

  2. Yeni Məlumat Toplama

  • Hər yeni obyekt və ya şəxs it üçün maraqlıdır və qoxu ilə daha yaxşı tanınır.

  3. Ünsiyyət və Sosial Davranış

  • İtlər iyləməklə digər heyvanlar və insanlarla sosial münasibətlər qurur.


7. İTLƏRİN İY DUYĞUSUNUN İNSANLARA FAYDALARI

  • İtlərin inkişaf etmiş qoxu duyğusu axtarış-xilasetmə əməliyyatlarında çox faydalıdır.

  • Onlar xəstəlikləri qoxu ilə aşkar edə bilir (məsələn, bəzi xərçəng növləri, şəkər xəstəliyi).

  • İtlərin bu qabiliyyətindən istifadə edərək təhlükəsizliyi təmin etmək mümkündür.


8. İTLƏRİN İY DUYĞUSUNU QORUMAQ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRMƏK ÜÇÜN TÖVSİYƏLƏR

  • İtlərin burunlarını təmiz saxlayın, kimyəvi maddələr və zəhərli qoxulardan qoruyun.

  • Onlara qoxu oyunları və tapmaca məşqləri verin.

  • Yeni yerləri və insanları tanıtdırarkən sakitlik və səbir göstərin ki, qoxu ilə öyrənə bilsinlər.

  • İtlərin iyləmə ehtiyacını kəsərli şəkildə məhdudlaşdırmayın, bu onların əsas dünyanı qavrama yoludur.


Yekun:

İtlər hər şeyi iyləyir, çünki qoxu onlar üçün əsas dünyanı qavrama və ünsiyyət vasitəsidir. Bu, onların həyatda qalması, sosial münasibətləri və ətraf mühiti tanıması üçün vacib instinktdir. İnsanların danışıq və görmə kimi duyğulara güvəndiyi kimi, itlər də qoxuya güvənirlər.

Blog Son Eklenenler
İtim çox qaşınır, səbəbi nə ola bilər?

İtim çox qaşınır, səbəbi nə ola bilər?

İtlər haqqında bloqlar

İtlərin çox qaşınmasının səbəbləri.

Daha çox oxu
27.07.2025
İtim niyə yatağımda yatmaq istəyir?

İtim niyə yatağımda yatmaq istəyir?

İtlər haqqında bloqlar

İtimin yatağımda yatma istəyinin əsas səbəbləri.

Daha çox oxu
27.07.2025
İtlər niyə hər şeyi iyləyir?

İtlər niyə hər şeyi iyləyir?

İtlər haqqında bloqlar

İtlərin hər şeyi iyləmələrinin səbəbləri.

Daha çox oxu
27.07.2025
İtimi necə öyrədə bilərəm? (Əmr və davranış)

İtimi necə öyrədə bilərəm? (Əmr və davranış)

İtlər haqqında bloqlar

İtimə əmrləri və davranışları necə öyrədə bilərəm?

Daha çox oxu
27.07.2025
İtləri evdə tualetə necə öyrətmək olar?

İtləri evdə tualetə necə öyrətmək olar?

İtlər haqqında bloqlar

İtləri evdə tualetə öyrətməyin yolları.

Daha çox oxu
27.07.2025
Prepared by  T-Soft E-Commerce.