Pişiklərdə Depressiya: Ətraflı Bələdçi
Pişiklər depressiyaya düşə bilərmi?
Bəli, pişiklər də tıpkı insanlar kimi emosional pozğunluqlar yaşaya bilərlər. Pişiklər çox zərif və duyarlı canlılardır. Onların ruhi vəziyyəti ətraf mühitə və münasibətlərə qarşı çox həssasdır.
Depressiyanın Əsas Səbəbləri
1. Ətraf mühitin dəyişməsi
-
Yeni evə köçmək
-
Mebel dəyişikliyi
-
Yeni heyvanın və ya insanın evə gəlməsi
-
Səs-küylü və ya xaotik mühit
2. Sevgi və diqqət çatışmazlığı
-
Uzun müddət tək qalmaq
-
Sahibinin az ünsiyyətdə olması
-
Fiziki təmasın və oyunların olmaması
3. İtki və ayrılıq
-
Digər heyvan dostunun və ya sahibinin vəfatı
-
Ayrılıq narahatlığı (xüsusilə bağlanmışsa)
4. Xəstəlik və ya ağrı
-
Diş ağrısı, artrit, sidik yolları infeksiyası kimi gizli fiziki problemlər
-
Yaşla əlaqəli degenerativ xəstəliklər
5. Stereotipik və darıxdırıcı həyat
-
Oyuncaq olmaması
-
Aktivliyin və stimulun olmaması
-
Kiçik və sıxıcı mühit
Depressiyanın Davranış Əlamətləri
| Əlamət | İzah |
|---|---|
| İştahsızlıq | Qida qəbulunun azalması və ya tam imtina |
| Ağır və ləng hərəkət | Günün çox hissəsini passiv keçirmə |
| Oyun və maraq itkisi | Sevdiyi oyuncaqlara maraq göstərməmə |
| Artıq və ya dəyişkən miyoldama | Fərqli səslə və ya daha çox miyoldama |
| Təcrid olunma istəyi | Künclərdə, tək qalmaq üçün gizlənmək |
| Çirklənmə problemləri | Qum qabından kənarda sidik/nəcis |
| Həddindən artıq yuyunma (grooming) | Tük tökülməsi, bədənin bir hissəsini çox yalama |
| Aqressiv və ya qorxaq davranış | Digər insan və heyvanlardan çəkinmək və ya aqressiya göstərmək |
Müalicə və Yanaşma Forması
1. Baytar yoxlanışı
-
İlk addım hər zaman baytarlıq müayinəsi olmalıdır.
-
Fizioloji problemlər (xəstəlik, ağrı) kənarlaşdırılmalıdır.
2. Ətraf mühitin zənginləşdirilməsi
-
Oyuncaqlar, dırmaşma taxtaları, gizlənmə yerləri
-
Pəncərə kənarına baxış yeri (quş izləmək, günəş vannası)
3. Daimi ünsiyyət və oynaq vaxt
-
Gündəlik oyun saatları (lazer, top, tüklü oyuncaq)
-
Yumşaq səslə danışmaq, onu qucaqlamaq
4. Rutin yaratmaq
-
Qidalanma, oyun və yatma saatlarını sabit saxlamaq
-
Qeyri-müəyyənlik və dəyişiklikləri minimuma endirmək
5. Zəruri hallarda dərman müalicəsi
-
Ağır depressiya hallarında veterinar tərəfindən sakitləşdiricilər və ya antidepresanlar təyin oluna bilər.
Qarşısının Alınması
-
Pişiyinizlə müntəzəm ünsiyyət saxlayın.
-
Onun üçün stimullaşdırıcı mühit yaradın.
-
Sağlam qidalanma və təhlükəsiz həyat şəraiti təmin edin.
-
Stressli dəyişikliklər zamanı yumşaq keçidlər edin (məsələn, yeni heyvanı tədricən tanıdın).
-
Onun emosional reaksiyalarına diqqət yetirin və kiçik dəyişiklikləri belə nəzərdən qaçırmayın.
Nəticə
Pişiklər sakit görünə bilərlər, amma çox emosional və həssas varlıqlardır. Davranışlarında baş verən hər hansı bir dəyişiklik onların daxili dünyasında baş verən problemlərin göstəricisi ola bilər. Səbirli, müşahidəçi və sevgi dolu yanaşma ilə depressiyadan çıxmalarına yardımçı olmaq mümkündür.